Jak można się zarazić
Najwięcej przypadków zarażenia boreliozą zachodzi poprzez ukąszenie kleszcza. Zdarza się, że nie zauważyliśmy w swojej skórze kleszcza, a możemy być zarażeni bakterią Borrelii. Czasami chory na boreliozę w ogóle nie pamięta epizodu ugryzienia. Wynika to przeważnie z tego, że główny prowodyr boreliozy – nimfa kleszcza ma wielkość zaledwie ziarnka piasku i bardzo łatwo ją przeoczyć. Poza tym ugryzienie kleszcza jest zupełnie bezbolesne, a same kleszcze lubią wkłuwać się w miejsca, w których trudno jest je zauważyć, wybierają miejsca ciepłe i z cienką skórą, takie jak szyja, skóra za uszami, we włosach, u kobiet pod piersiami, w zgięciu kolan i łokci, między pośladkami oraz w miejscach intymnych.
Dodatkowo boreliozę przenoszą również inne owady kujące takie jak:
- komary,
- meszki,
- pchły,
- roztocza i wszy.
Około 2% polskiej populacji komarów jest zarażona bakterią Borrelii, w przeciwieństwie do kleszczy, mogą one zarażać bakterią Borrelii od razu po wkłuciu się w skórę.
Ponadto, istnieją inne drogi zakażenia boreliozą:
- picie mleka od zarażonych zwierząt,
- przetaczanie krwi,
- drogą płciową,
- płodu przez matkę – borelioza wrodzona
Diagnostyka i rozpoznanie
Rozpoznanie boreliozy następuje na podstawie wystąpienia co najmniej jednego z następujących objawów klinicznych:
- rumień wędrujący,
- boreliozowy chłoniak limfocytowy skóry (czerwono-niebieski guzek, który zazwyczaj znajduje się na płatku małżowiny ucha, brodawce sutkowej lub mosznie),
- zapalenie stawów,
- zapalenie mięśnia sercowego,
- neuroborelioza z jednoczesnym wykryciem w badaniach serologicznych przeciwciał skierowanych przeciwko B. burgdorferi.
Jednak podkreślę, iż żaden z testów diagnostycznych stosowanych w przypadku podejrzenia boreliozy nie jest w 100% skuteczny, a więc jednoznacznie ani nie potwierdza, ani nie wyklucza jej występowania. Dlatego stawiając diagnozę należy kierować się pełnym obrazem klinicznym i wykluczyć podobne schorzenia z podobny objawami.
W Europie w postępowaniu diagnostycznym w kierunku boreliozy przyjęto stosowanie 2-stopniowej metody polegającej na użyciu testu ELSA i później Western-bolt. Są to testy serologiczne, wykrywające wytwarzane przez organizm chorego przeciwciała IgM i IgG, skierowane przeciwko Borrelia Burgoderferi. Test ELISA jednak w wielu przypadkach daje fałszywe ujemne wyniki i trzeba o tym pamiętać, interpretując go. Ponadto przy występowaniu objawów boreliozy lub przy obecności śladu po ukłuciu kleszcza przeprowadza się też test potwierdzający Western-bolt. Do innych metod wykrywania boreliozy należą PCR, LUAT i LDA.
Wszystkie powyższe metody diagnostyczne nie są jednak w 100% doskonałe, dlatego wciąż prowadzi się szereg intensywnych badań, pozwalających na opracowanie bardziej skutecznych metod diagnostyki boreliozy.